Na wstępie należy zadać kilka pytań. Czy tak naprawdę nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii, która ma wejść w życie 1 kwietnia ma znaczenie dla przedsiębiorców? Po drugie czy energia węglowa, która drożeje z miesiąca na miesiąc i zmiany ustawowe powinny wpływać na ocenę opłacalności inwestycji jaką jest fotowoltaika dla firm? Czy obowiązująca jeszcze do 31 marca 2022 nowelizacja ustawy z 2019r., nadająca małym i średnim przedsiębiorcom status prosumenta dla mikroinstalacji do 50 kWp faktycznie wpływa na opłacalność fotowoltaiki? Na każde z tych pytań odpowiedź brzmi – NIE. Decyzyjność, co do opłacalności fotowoltaiki, powinna opierać się na racjonalnej i świadomej analizie prowadzonego przedsiębiorstwa w zakresie m.in. kosztów działalności, bezpieczeństwa energetycznego i stabilności cen prądu i ich wpływu na sytuację rynkową oraz konkurencyjność przedsiębiorstwa, czy też gwarancji mocy i płynności produkcji. Tak samo na dodatkowych korzyściach wynikających z instalacji fotowoltaicznej między innymi poprawie jakości powietrza.

Zmiany w ustawie prosumenckiej, a fotowoltaika dla firm

Ustawa prosumencka z 2019 r. nigdy nie była swoistym wsparciem dla przedsiębiorców. Inwestujących w odnawialne źródła energii, a jedynie narzędziem do osiągnięcia m.in. 15% udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto do 2020 r. przez Polskę. Realnie prosumentem mogli zostać jedynie przedsiębiorcy posiadający umowy kompleksowe (na dystrybucję i dostawę energii elektrycznej) z przypisanym ustawowo zakładzie energetycznym. Znaczna większość przedsiębiorców została wykluczona i pozbawiona możliwości bycia prosumentem, mimo rozdzielnych umów na dystrybucję i dostawę energii elektrycznej.

Dodatkowo net metering, czyli tzw. opłata za magazynowanie energii wyprodukowanej przez elektrownię słoneczną i nie zużytej na bieżące funkcjonowanie przedsiębiorstwa, zależna od wielkości zainstalowanej elektrowni fotowoltaicznej stanowi bezpośredni, stały koszt dla przedsiębiorstwa. Elektrowni słoneczna powinna być relatywnie większa o te 20-30% czyli o wartość liczoną od wielkości energii magazynowanej.

Energia elektryczna wytworzona przez elektrownię fotowoltaiczną na prawach prosumenta, nie wykorzystana w okresie 12 m-cy przechodzi na własność ZE nieodpłatnie. Przykładowo w chwili gdy przedsiębiorca prowadzi działalność restauracyjną i w okresie pandemii został objęty zakazem prowadzenia owej działalności i nie zużywa energii wypracowanej przez elektrownię słoneczną niestety oddaje ją za darmo do ZE. Zatem, czy faktycznie ustawa prosumencka ma znaczenie dla większej opłacalności fotowoltaiki dla firm?

System pracy i zużycie energii vs. opłacalna fotowoltaika dla firm

W zależności od systemu pracy przedsiębiorstwa, zapotrzebowania energetycznego dobierana jest odpowiednia wielkość instalacji fotowoltaicznej. Jak już wcześniej wspomniałam w rozliczeniu prosumenckim poza tymi aspektami uwzględnia się również wartość net meteringu. Jeśli np. przedsiębiorstwo zużywa w nocy znaczną część energii, bądź największe zapotrzebowanie energetyczne ma w okresach zimowych to wpływa to na ostateczną wielkość instalacji. Wtedy godnie z rozliczeniem zadaniem jest wyprodukowanie takiej ilości energii, by zabezpieczyć roczne zapotrzebowanie. Dodatkowo samym uwzględniające kompensację 20-30% od wartości energii magazynowanej.

Co to faktycznie oznacza? Przedsiębiorca musi zakupić większą instalację, uwzględniającą wartość 20-30% od wartości magazynowanej energii. A w razie sytuacji uniemożliwiających funkcjonowanie firmy i zużywanie energii na oddanie swojej zielonej energii do ZE za darmo (jeśli nie wykorzysta jej w ciągu 12 m-ch od jej wytworzenia).

Opłacalność po zmianach – fotowoltaika dla firm

Zarówno w nowym rozliczeniu (od 01.04.2022) jak i tym, które dzisiaj dotyczy firm z rozdzielnymi umowami z ZE, każda MWh wyprodukowana przez elektrownię słoneczną, niewykorzystana przez firmę będzie podlegała odsprzedaży według stawek regulowanych przez URE do ZE związanego umową z przedsiębiorstwem lub do sprzedawcy zobowiązanego. Przedsiębiorca gwarantuje sobie bezpieczeństwo energetyczno- finansowe, niezależnie od sytuacji i funkcjonowania przedsiębiorstwa. Przedsiębiorca dzięki takiej formie rozliczenia energii ma możliwość doboru wielkości instalacji do zapotrzebowania energetycznego bieżącego dobowego lub rocznego z odsprzedażą.

Założenia do przedstawienia korzyści i opłacalności:

Koszt zakupu 1kWp instalacji fotowoltaicznej przyjmijmy, że wynosi :  3500,00

1 MWh energii niewykorzystanej, do odsprzedaży  wg URE –  284,00

1 MWH energii zakupionej przez przedsiębiorcę z ZE –  1000,00

• według zapotrzebowania bieżącego zgodnie z czasem faktycznego dziennego zapotrzebowania i pracy elektrowni słonecznej;

np. Przedsiębiorstwo ma zapotrzebowanie roczne w wysokości 30 MWh, przeliczone na zapotrzebowanie dobowe, zgodne z optymalną produkcją energii z instalacji fotowoltaicznej dobierze instalację wielkości ok. 16 kWp.

Koszt zakupu: 56 000,00 

Koszt energii dokupionej z ZE (w skali rocznej): 16 MWh x 1000,00=16000,00

Oszczędność rocznie: 16000,00 netto – ponieważ instalacja zabezpiecza Inwestora względem bieżącego zużycia + niższy koszt zakupu instalacji

Ile można zaoszczędzić?

Rozpatrując kwestie bieżącego zapotrzebowania energetycznego w relacji dobowej i sezonowej odnosimy się do bieżącej produkcji energii przez elektrownię. Dobór instalacji na podstawie faktycznej pracy instalacji, czyli dla przedsiębiorcy, którego firma pracuje i zużywa energię w przedziale godz. 7:00 – 19.00 dobiera się instalację zabezpieczającą zapotrzebowanie bieżące. Instalację należy dostosować do bieżącego zapotrzebowania. Bez net meteringu, ryzyka utraty energii nie wykorzystanej, ograniczeń w sytuacjach nieprzewidzianych, mających wpływ na działalność firmy. Wielkość instalacji jest zatem mniejsza, tańsza, dopasowana do systemu pracy. Energia nie wypracowana przez PV i niewykorzystana jest nabywana na podstawie obowiązujących umów z ZE.

• według zapotrzebowania rocznego z opcją odsprzedaży energii wyprodukowanej i nie wykorzystanej. Według stawek ustalanych i aktualizowanych przez URE i zakupu energii „własnej” w okresie nocnego oraz zimowego zapotrzebowania. Także według stawek obowiązujących i określonych w umowie z ZE. Co za tym idzie faktycznym kosztem energii kupowanej jest różnica między ceną zakupu a sprzedaży.

np. zapotrzebowanie roczne przedsiębiorstwa to 30 MWh, czyli 30kWp elektrowni słonecznej.

• Wartość elektrowni słonecznej około 105 000,00 zł 
• Energia niewykorzystanej na bieżące zużycie- do odsprzedaży:  16 MWh x 284,00=4544,00
• Zakupiona przez firmę energia : 16 MWh x 1000= 16000,00

Koszt faktyczny zakupu energii w w/w okresie: 716,00 netto x 16 MWh = 11 456,00

Oszczędność: 4544,00 /rok

+ swoboda dopasowania do sytuacji bieżącej i wielkości faktycznego zużycia  dobowego.
Każdy MWh nie wykorzystana jest odsprzedawana – nie przepada.

Analizując sytuację energetyczną na świecie na przełomie kilku lat inwestycja w fotowoltaikę dla firm jest po prostu opłacalna.